Spijsvertering volgens de Chinese Voedingsleer

Gezonde voeding is de basis van onze lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het levert ons de noodzakelijke bouwstoffen en energie. Daarom is het belangrijk om gezond te eten. Dat weet iedereen. Maar wat is nou precies gezond eten? En misschien nog wel belangrijker, wat is gezond eten voor jou? Dit laatste is de kracht van de Chinese Voedingsleer.

Waar de Westerse diëtiek vooral kijkt naar calorieën en koolhydraten, kijken we in Chinese Voedingsleer naar jouw constitutie en verteringscapaciteit. Want: Je bent wat je verteerd, luidt een Chinees gezegde. Als jouw lijf het binnengekregen voedsel niet goed kan verteren, dan kun je nog zo gezond eten, maar dan neemt jouw lichaam de voedingswaarden niet (optimaal) op. Hoe zit dat precies?

Rol van de Maag en de Milt: Kookpot en verteringsvuur

In de Traditionele Chinese Geneeskunde speelt de spijsvertering (energetische orgaansystemen Maag en de Milt) een cruciale rol in onze gezondheid. Zij zorgen immers voor de transformatie en transport van het eten en drinken dat we tot ons nemen, zodat er voedingsstoffen aangemaakt kunnen worden (zogenaamd Qi en Bloed).

Je kunt de Maag zien als de kookpot en de Milt als het Verteringsvuur. Alle voeding en drank die je tot je neemt komen in de Maag terecht. De Maag heeft vloeistoffen en sappen nodig, anders kookt hij droog (met mogelijk als gevolg maagzuur, voedselstagnatie, zin in koud drinken en eten, kleine scheurtjes in het midden van je tong). Deze dienen voldoende in het voedsel aanwezig te zijn.
Vervolgens gaat het Verteringsvuur van de Milt branden, om alles wat in de pot zit te verwarmen en te transformeren. Een deel van het getransformeerde voedsel wordt omgezet tot lichaamseigen stoffen. Een deel verlaat ons lichaam weer via de ontlasting en urine. De kracht van dit verteringsvuurtje verschilt van persoon tot persoon. Bij heel veel mensen is dit helaas een erg laag vuurtje, als gevolg van teveel piekeren en denken, verkeerd of onregelmatig en gehaast eten en de verkeerde voedingsmiddelen.

Je bent wat je verteerd - Chinees gezegde

Hoe hard brandt jouw verteringsvuur?

De kracht van jouw verteringsvuur is dus enorm belangrijk voor een goede omzetting van voedsel naar voedingsstoffen. Als dit niet helemaal goed, kun je bijvoorbeeld de onderstaande symptomen ervaren:

Veel piekeren, zorgen maken, veel in je hoofd zitten.
Vermoeidheid, vooral na het eten (de bekende after dinner dip).
Zwaar gevoel.
Snel aankomen, moeilijk afvallen.
Snel blauwe plekken.
Verzakkingen, aambeien, zwak bindweefsel.
Zin in zoet.
Koude handen en voeten.
Winderigheid, overgevoelige darmen.

Zoals eerder genoemd verschilt de kracht van dit verteringsvuurtje van persoon tot persoon, en is dit bij de meeste mensen erg laag. Kijk eens in de spiegel en steek je tong uit. Zie je tandafdrukken aan de zijkant van jouw tong? Volgens de Traditionele Chinese Geneeswijze (TCG) is dit een indicatie dat jouw spijsverteringsvuur op een laag pitje staat.

Restanten in de kookpot: Damp

Als jouw verteringsvuur niet krachtig genoeg brandt om de inhoud van de kookpot te verteren, of de inhoud vraagt té veel van jouw verteringsvuur (koud en rauw voedsel, meer informatie lees je op pagina Richtlijnen Chinese Voedingsleer), dan blijven er resten in de kookpot zitten. Het begint te dampen en te gisten, en er ontstaat een composthoop. In de Chinese Geneeswijze gebruiken we hier de term 'Damp' voor. Damp kan zich in verschillende diktes manifesteren, op verschillende plekken in het lichaam ophopen en daar klachten geven. Damp kan zich bijvoorbeeld manifesteren als slijm in de longen, een snot- of loopneus, tranende ogen, puisten of cystes. Het kan zich ook lager in het lichaam gaan nestelen. Denk dan aan overmatig vaginale afscheiding, vaginale schimmels, cystes op de eierstokken of een slijmlaag op de eierstokken (PCOS), slijm in de ontlasting of menstruatiebloed, oedeem, cellulitis, voetschimmel of vetophoping (gewicht aankomen). Ook kan je van Damp een wattig hoofd krijgen, en je heel erg traag en zwaar voelen. Damp blokkeert de vrije stroom van Qi, Bloed en andere lichaamsvloeistoffen, wat tot nog meer klachten kan leiden. Damp is dus een ziektemaker, die we in de Traditionele Chinese Geneeswijze altijd aanpakken. Lees hier meer over Damp.

Lever zorgt voor beweging

Naast de Milt en de Maag, het zogenaamde midden van de spijsvertering, spelen ook andere orgaansystemen een rol binnen de spijsvertering. Zo zorgt de Lever voor een vrije stroom van energie, waardoor het spijsverteringsproces in beweging komt en blijft, en voedingsstoffen en afvalstoffen hun weg in het lichaam kunnen vervolgen en niet vastlopen.
Het orgaansysteem van de Lever komt onder druk te staan bij stress, te volle agenda en emoties als onder andere woede, frustratie, oneerlijkheid, niet kunnen doen wat je wilt doen. Kenmerkende symptomen zijn bijvoorbeeld opgeblazen gevoel, spastische darm en afwisselend dunne ontlasting en keutels. Vrouwen merken vaak dat hun Lever energie vastloopt net voor hun menstruatie, en kunnen dan last krijgen van bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel of andere vorm van de ontlasting (naast het korte lontje en andere PMS-klachten).

Laag verteringsvuur schakelt reserve-accu in: Levensvuur van de Nieren

Als het verteringsvuurtje van de Milt niet krachtig genoeg brandt om te kunnen verteren, dan vraagt zij hulp van de reserve-accu, onze Nieren. En dat willen we absoluut voorkomen. Waarom? Omdat het orgaansysteem van de Nieren als lichamelijke reserve fungeert. Het slaat namelijk het zogenaamde Nier energie en Jing (essentie) op, een voorwaarde voor onze levensenergie, voortplanting en leven. Als deze Nier energie en Jing sterk vermindert kunnen vroegtijdige veroudering, grijs worden, vermoeidheid, fertiliteitsproblemen, angsten en fobieën ontstaan. In moeilijke tijden en bij stress doet het lichaam een beroep op deze reserve-accu. Burn-out doet dit bijvoorbeeld. Als mensen lang in een fight of flight modus zitten, loopt de reserve-accu dus steeds verder leeg. Daarom is naast goed verteerbaar te eten, ook voldoende rust, ontspanning en slaap erg belangrijk!

Hoe herken je een niet goed werkende spijsvertering?

Er zijn een aantal kenmerken die op een niet goed werkende spijsvertering duiden:

Problemen met de stoelgang: Constipatie, diarree, onverteerde en plakkerig ontlasting, erg stinkende ontlasting, meer dan 3x per dag ontlasting, afwisselende dunne en harde ontlasting (keutels).
Opgeblazen gevoel in de buik.
Pijn in de buik of ribregio.
Maagzuur, oprispingen, boeren.
Vieze smaak in de mond of slechte adem.
Blijvend hongergevoel, of juist geen honger.
Veel dorst, droge mond of helemaal geen dorst.

Wat kun je doen om je spijsvertering zo optimaal mogelijk te laten werken?

Twee regels zijn dus belangrijk in de Chinese voedingsleer:
1. Kies en eet de juiste voeding.
2. Zorg voor een optimale spijsvertering.

Jij kiest over het algemeen zelf wat je eet. Dus juiste voeding is een keuze. Op de pagina Richtlijnen Chinese Voedingsleer lees je hier meer over. Ook over hoe en wat je kunt eten voor een optimale spijsvertering. Wil je hier een verdieping in middels een persoonlijk voedingsadvies dat helemaal is afgestemd op jouw lichamelijke balans en spijsvertering? Boek dan een consult Chinese voedingstherapie. Sabina Rabbelier (Praktijk Acupunctuur van jou, Nijmegen), helpt jou hier graag bij. Wil je je spijsvertering een extra handje helpen? Boek dan een consult acupunctuur om de energie van Milt en Maag te ondersteunen.

Wat als je verteringsproblemen blijft houden?

Vaak hoor ik in de praktijk dat mensen toch nog klachten hebben, ook al hebben zij naar hun weten hun voedingspatroon goed aangepast. Er kunnen dan twee dingen aan de hand zijn: Je eet producten die niet passen bij jouw verteringsstelsel (bijvoorbeeld rauwe smoothies) en disbalans passen. Dit komt met de huidige (trend)diëten helaas al te vaak voor. Of er is een energetisch disbalans dat de boel verstoord: Je hormonen, een te hoog stresslevel, een zwakte of exces van een orgaansysteem of Damp. Acupunctuur kan je helpen dit aan te pakken. Loop je hier tegen aan? Neem dan gerust contact op en ontdek wat praktijk Acupunctuur te Nijmegen voor jou hierin kan betekenen.

Wist je dat:

Stress een trigger kan zijn voor spijsverteringsproblemen?
Je specifieke verteringsklachten kunt ervaren rondom je menstruatie (opgeblazen gevoel, constipatie, dunne ontlasting)?
Jouw spijsvertering kan veranderen naar mate je ouder wordt? (droge ontlasting, ochtenddiarree)
Een zwakke Milt energie (spijsverteringsvuur) een zeer belangrijke rol speelt bij fibromyalgie klachten (pak dit aan middels acupunctuur i.c.m. voedingstherapie)?
Een slechte spijsvertering een zeer belangrijke rol speelt bij diabetes 2 (pak dit aan middels acupunctuur i.c.m. voedingstherapie)?

Neem contact op